CaliToday (28/6/2025): Thỏa thuận hòa bình lịch sử giữa Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC) và Rwanda, do Hoa Kỳ làm trung gian, đang được ca ngợi trên toàn thế giới như một thắng lợi ngoại giao vì nhân đạo, hứa hẹn chấm dứt nhiều thập kỷ xung đột đẫm máu. Tuy nhiên, đằng sau ý nghĩa cao cả đó, thỏa thuận này còn mở ra một chương mới cho các lợi ích kinh tế và địa chiến lược của Washington tại trung tâm châu Phi, đặc biệt là trong cuộc đua giành quyền tiếp cận các nguồn khoáng sản tối quan trọng của thế kỷ 21.
Miền Đông Congo: "Mỏ Vàng" Của Thế Giới Chìm Trong Xung Đột
Khu vực miền đông Congo, tâm điểm của xung đột, từ lâu đã được biết đến là một trong những nơi giàu tài nguyên khoáng sản nhất hành tinh. Đây là nơi có trữ lượng khổng lồ các kim loại chiến lược, bao gồm:
- Cobalt: Congo cung cấp hơn 70% lượng cobalt toàn cầu, một thành phần không thể thiếu trong sản xuất pin cho xe điện, điện thoại thông minh và máy tính xách tay.
- Lithium: Được mệnh danh là "vàng trắng", lithium là một thành tố cốt lõi khác của ngành công nghiệp pin và năng lượng tái tạo.
- Đồng và Vàng: Các mỏ đồng và vàng với trữ lượng lớn cũng tập trung tại khu vực này.
Tuy nhiên, sự bất ổn an ninh triền miên, các nhóm vũ trang và tình trạng khai thác trái phép đã biến nguồn tài nguyên khổng lồ này thành một "lời nguyền", gây khó khăn cho các hoạt động đầu tư quy mô lớn và minh bạch từ phương Tây.
Thỏa Thuận Hòa Bình: "Chìa Khóa" Mở Cánh Cửa Kinh Tế
Việc Mỹ đứng ra làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình không chỉ đơn thuần là nỗ lực nhân đạo. Một môi trường ổn định và an toàn là điều kiện tiên quyết để các tập đoàn Mỹ có thể tham gia vào việc khai thác và đầu tư tại khu vực. Thỏa thuận này được kỳ vọng sẽ:
- Tạo Môi Trường Đầu Tư An Toàn: Bằng cách chấm dứt xung đột, đặc biệt là các hoạt động của nhóm phiến quân M23, thỏa thuận giúp giảm thiểu rủi ro cho các hoạt động đầu tư của các công ty Mỹ, từ việc thăm dò, khai thác cho đến vận chuyển.
- Đảm Bảo Chuỗi Cung Ứng Khoáng Sản Chiến Lược: Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt, đặc biệt là với Trung Quốc – quốc gia đang thống trị phần lớn chuỗi cung ứng khoáng sản tại châu Phi, việc đảm bảo quyền tiếp cận trực tiếp các nguồn tài nguyên này là một ưu tiên an ninh quốc gia của Mỹ. Thỏa thuận giúp Washington và các đồng minh đa dạng hóa nguồn cung, giảm sự phụ thuộc vào các đối thủ cạnh tranh.
- Thúc Đẩy Các Thỏa Thuận Thương Mại: Hòa bình sẽ mở đường cho các hiệp định thương mại và đầu tư song phương giữa Mỹ với cả Congo và Rwanda, tạo ra một khuôn khổ pháp lý vững chắc cho các công ty Mỹ hoạt động lâu dài.
Như vậy, vai trò trung gian hòa giải của Mỹ trong cuộc xung đột Congo-Rwanda là một nước đi chiến lược đa mục tiêu. Bên cạnh việc thực hiện trách nhiệm của một cường quốc trong việc duy trì hòa bình và ổn định quốc tế, Washington cũng đang khéo léo định vị lại ảnh hưởng của mình tại châu Phi. Thỏa thuận hòa bình này không chỉ cứu sống nhiều sinh mạng mà còn được xem là một khoản đầu tư chiến lược, đảm bảo cho các tập đoàn Mỹ một vị thế vững chắc trong cuộc đua giành quyền tiếp cận những nguồn tài nguyên sẽ định hình nền kinh tế và công nghệ toàn cầu trong tương lai.
