Năm 2024, một khám phá chấn động đã diễn ra tại vùng đồng bằng vực thẳm Thái Bình Dương, ở độ sâu 4.000 mét: oxy sủi bọt từ những tảng đá trong bóng tối vĩnh cửu. Hiện tượng "Oxy Tối" này đặt ra một nghịch lý, thách thức hiểu biết hiện tại về sự khởi nguồn của sự sống trên Trái đất và tiềm năng sự sống ngoài hành tinh.
Khám Phá Thách Thức Mọi Logic
Tại Khu vực Clarion-Clipperton (CCZ), một khu vực giàu nốt đa kim loại (nguồn tài nguyên quan trọng cho công nghệ xanh), các nhà nghiên cứu đã ghi nhận những điều bất ngờ:
- Sản xuất oxy điện hóa: Các nốt đa kim loại hoạt động như những "pin tự nhiên", có khả năng phân tách phân tử nước thành oxy và hydro mà không cần ánh sáng mặt trời.
- Sự sống hiếu khí trong bóng tối: Các vi khuẩn hiếu khí, vốn cần oxy để tồn tại, phát triển mạnh mẽ trong môi trường hoàn toàn thiếu ánh sáng này, bỏ qua quá trình quang hợp thông thường.
- Manh mối từ quá khứ xa xôi: Các phản ứng tương tự có thể đã cung cấp nguồn năng lượng cho những sinh vật thở oxy đầu tiên trên Trái đất cách đây 3,8 tỷ năm.
Các Tổ Chức Đóng Vai Trò Quan Trọng
Tàu ngầm biển sâu: Các robot dưới nước như ROV SuBastian đã đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện ra hiện tượng này.
Viện Sinh học vũ trụ của NASA: Tổ chức này đang đặc biệt quan tâm đến các quá trình hóa học diễn ra dưới đáy đại dương.
Tại Sao Khám Phá Này Lại Thay Đổi Mọi Thứ
Nguồn gốc sự sống: Nếu oxy đã tồn tại trong bóng tối trước khi quang hợp xuất hiện, thì sự sống ban đầu có thể đã có "không khí để thở" sớm hơn nhiều so với các giả thuyết trước đây.
Mở ra hy vọng về sự sống ngoài hành tinh: Các vệ tinh băng giá như Europa (của Sao Mộc) và Enceladus (của Sao Thổ) có các đại dương tối tương tự. Liệu chúng cũng có thể tồn tại "Oxy Tối"?
Thế tiến thoái lưỡng nan trong khai thác: Các nốt đa kim loại này rất quan trọng cho việc sản xuất pin xe điện (EV), nhưng việc khai thác chúng có nguy cơ phá hủy những manh mối quan trọng về nguồn gốc sự sống.
Sự Thật Thú Vị
Các nốt đa kim loại phát triển cực kỳ chậm, chỉ khoảng 1 cm mỗi triệu năm, chậm hơn cả tốc độ di chuyển của các sông băng.
Quả Bom Hẹn Giờ Đạo Đức
Hơn 25 quốc gia đang kêu gọi tạm dừng hoạt động khai thác ở vùng biển sâu.
Các nhà khoa học cảnh báo rằng việc khai thác có thể phá hủy một "thư viện bí mật của sự sống" để đổi lấy lợi ích công nghệ ngắn hạn.
Công ty The Metals Company (TMC) hiện đang nắm giữ quyền thăm dò tại Khu vực Clarion-Clipperton.
Mặc dù Khu vực Clarion-Clipperton có diện tích bằng khoảng một nửa châu Âu, nhưng 99% diện tích của nó vẫn chưa được khám phá, hứa hẹn ẩn chứa nhiều bí ẩn khác trong lòng đại dương sâu thẳm.
Thế Anh.
