Washington D.C. – Ngày 1 tháng 7 năm 2025
Trong một động thái gây chấn động và có khả năng định hình lại toàn bộ cục diện Trung Đông, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm nay đã bất ngờ tuyên bố dỡ bỏ hầu hết các lệnh trừng phạt kinh tế kéo dài hàng thập kỷ đối với Syria. Quyết định này được xem là một canh bạc đối ngoại lớn, nhằm đạt được hai mục tiêu chiến lược cùng lúc: thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình lịch sử giữa Syria và Israel, và quan trọng hơn cả, cô lập đồng minh lớn của Syria trong khu vực là Iran.
Bước Ngoặt Chính Sách Táo Bạo
Tuyên bố từ Tòa Bạch Ốc đã đảo ngược hoàn toàn chính sách của Mỹ đối với Syria, vốn tập trung vào việc gây áp lực tối đa lên chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad thông qua các lệnh trừng phạt khắc nghiệt như Đạo luật Caesar. Việc dỡ bỏ những rào cản kinh tế này sẽ mở ra một con đường tiềm năng cho việc tái thiết đất nước Syria vốn đã bị tàn phá bởi hơn một thập kỷ nội chiến.
Theo các quan chức cấp cao, quyết định này không phải là một sự "tha thứ" cho chính quyền Assad, mà là một hành động thực dụng có tính toán. "Mục tiêu của chúng tôi không thay đổi: một Trung Đông ổn định và an toàn hơn," một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao cho biết. "Chúng tôi tin rằng việc tạo ra một con đường cho Syria tái hòa nhập với cộng đồng quốc tế, với điều kiện tách mình ra khỏi ảnh hưởng của Iran, sẽ phục vụ lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ và các đồng minh chủ chốt của chúng tôi, đặc biệt là Israel."
Canh Bạc "Hòa Bình Đổi Lấy Ảnh Hưởng"
Động thái này được cho là một nỗ lực nhằm phá vỡ "trục kháng chiến" mà Tehran đã dày công xây dựng, trong đó Syria đóng vai trò là một mắt xích địa lý quan trọng, kết nối Iran với lực lượng Hezbollah ở Lebanon. Bằng cách đưa ra một "cành ô liu" kinh tế, Washington đang đặt Damascus vào một sự lựa chọn khó khăn: tiếp tục phụ thuộc vào một Iran đang bị bao vây về kinh tế và quân sự, hay chọn một tương lai tái thiết và bình thường hóa quan hệ với thế giới Ả Rập và phương Tây.
Đối với Israel, đây là một diễn biến mang tính chiến lược. Một thỏa thuận hòa bình với Syria sẽ giúp ổn định biên giới phía bắc, loại bỏ một trong những mối đe dọa an ninh lâu dài. Việc Syria xa rời Iran sẽ cắt đứt hành lang vận chuyển vũ khí và hậu cần của Tehran tới các lực lượng ủy nhiệm, một thành công lớn cho an ninh Israel.
Phản Ứng và Những Hệ Quả Khó Lường
- Iran: Sẽ xem đây là một hành động thù địch trực tiếp, một nỗ lực nhằm tước đi đồng minh quan trọng nhất trong thế giới Ả Rập. Tehran có thể sẽ tìm cách gia tăng ảnh hưởng ở những nơi khác để bù đắp.
- Nga: Với vai trò là quốc gia bảo trợ quân sự chính cho chính quyền Assad, Nga sẽ phải tính toán lại vị thế của mình. Moscow có thể hoan nghênh sự ổn định nhưng cũng lo ngại ảnh hưởng của mình sẽ bị suy giảm trước các đề nghị kinh tế hấp dẫn từ phương Tây.
- hế giới Ả Rập: Các quốc gia Ả Rập vốn đã bắt đầu quá trình tái lập quan hệ với Damascus có thể sẽ coi đây là một tín hiệu "đèn xanh" để đẩy nhanh việc bình thường hóa hoàn toàn.
Tuy nhiên, con đường phía trước không hề bằng phẳng. Sự thành công của chiến lược này phụ thuộc hoàn toàn vào việc liệu chính quyền Tổng thống Assad có thực sự sẵn lòng và đủ khả năng để từ bỏ đồng minh lâu năm là Iran hay không.
Đây là một trong những quyết định đối ngoại táo bạo và khó lường nhất của chính quyền Tổng thống Trump, một ván cờ đặt cược sự ổn định kinh tế của Syria để đổi lấy một sự sắp xếp lại cán cân quyền lực ở Trung Đông. Cả thế giới đang nín thở theo dõi những bước đi tiếp theo của Damascus, Tehran, và Jerusalem.
